Aktualności
Handel ludźmi w Polsce. Jak nie stać się ofiarą
18 października obchodzony jest Europejski Dzień Walki z Handlem Ludźmi. Ten niebezpieczny proceder nasila się szczególnie w okresie letnim, kiedy zaczyna się popyt na wyjazdy za granicę do prac sezonowych. Warto więc zawczasu dowiedzieć się, jak ustrzec się przed takimi zjawiskami i gdzie szukać pomocy.
Współczesne niewolnictwo może przybierać formę wykorzystania seksualnego, pracy przymusowej, handlu organami, nielegalnych adopcji, zmuszania do żebractwa i fikcyjnego małżeństwa. Nową formą tego procederu jest wykorzystanie ludzi do wyłudzania świadczeń socjalnych i zasiłków, a także kradzież tożsamości.
Zwalczanie handlu ludźmi jest jednym z priorytetów Komendanta Głównego Policji – w Biurze Kryminalnym KGP funkcjonuje Wydział do Walki z Handlem Ludźmi. Jego zadaniem jest zwalczanie handlu ludźmi, sutenerstwa, stręczycielstwa i kuplerstwa, a także zwalczanie pedofilii i pornografii dziecięcej. Także w komendach wojewódzkich Policji oraz w Komendzie Stołecznej Policji funkcjonują etatowe wojewódzkie zespoły dw. z handlem ludźmi, umiejscowione w strukturach wydziałów kryminalnych. Z kolei we wszystkich zarządach CBŚP KGP działają nieetatowi koordynatorzy zajmujący się tym zagadnieniem.
Zintensyfikowane działania Policji zaowocowały w 2019 roku: wszczęciem 16 postępowań dotyczących handlu ludźmi, stwierdzeniem 33 przestępstw, wykryciem 31 przestępstw, zidentyfikowaniem 13 osób podejrzanych oraz 98 pokrzywdzonych.
Jak wskazują statystyki problem handlu ludźmi dotyczy głównie wykorzystywania ofiar do pracy przymusowej (w tym do prostytucji i pornografii).
Kiedy oferta pracy może być oszustwem?
– Tzw. „czerwona lampka” podczas szukania zatrudnienia powinna nam się zapalić w przypadku, gdy zarobki na danym stanowisku będą niewspółmiernie wysokie do zakresu obowiązków. Na dodatek pracodawca nie będzie wymagał kierunkowego wykształcenia lub doświadczenia w pracy na danym stanowisku, a także znajomości języka obowiązującego w kraju zatrudnienia. Niepokojący może być również fakt, że po przyjeździe na miejsce, zostaniemy poproszeni o oddanie telefonu, paszportu lub dowodu osobistego pod pretekstem np. załatwienia formalności w urzędzie. Dowody osobiste najczęściej służą do zawierania umów kredytowych lub wyłudzania świadczeń socjalnych – wyjaśnia mł. insp. Ida Stefanowska, naczelnik Wydziału do Walki z Cyberprzestępczością, która wchodziła w skład zespołu dw. z handlem ludźmi w KWP w Łodzi. – Nie podpisujmy też dokumentów (umów) w języku, którego nie rozumiemy. Zawierają zazwyczaj „kruczki prawne” lub wręcz są niezgodne z deklarowanymi warunkami zatrudnienia.
Jak unikać zagrożeń, jak przygotować się do wyjazdu i gdzie szukać pomocy?
Poradnik i wiele cennych wskazówek związanych m.in. z bezpiecznym wyjazdem za granicę, znaleźć można m.in. na portalu handelludzmi.eu. Co najważniejsze, należy dokładnie sprawdzić wiarygodność przyszłego pracodawcy i upewnić się, co do legalności zatrudnienia. Warto skorzystać z baz ofert pracy od sprawdzonych pracodawców i pośredników. Pomocne w tej kwestii mogą być takie strony jak: EURES – Europejskie Służby Zatrudnienia (www.eures.praca.gov.pl), czy KRAZ – Krajowy Rejestr Agencji Zatrudnienia (www.kraz.praca.gov.pl). Przed wyjazdem warto znać adresy i numery telefonów ambasady oraz konsulatu RP w kraju, do którego się udajemy. Warto również uważnie czytać umowę zatrudnienia, a także umówić się z rodziną na tzw. „słowo klucz”.
– Zdarza się, że przetrzymywanym wbrew ich woli osobom pozwala się zadzwonić do rodziny, żeby w ten sposób uśpić czujność bliskich. Takie rozmowy są kontrolowane przez sprawców. Dlatego warto umówić się z rodziną na tzw. „słowo klucz”, którego użycie będzie dla nich sygnałem, że grozi nam niebezpieczeństwo. Takim słowem może być np. pytanie: „Co tam u babci Ani?, kiedy wiemy, że taka osoba nie istnieje – radzi mł. insp. Ida Stefanowska.
Do kogo zwrócić się o pomoc?
Na poziomie krajowym polska Policja w walce z handlem ludźmi współpracuje z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i instytucjami użyteczności publicznej. W Wydziale do walki z Handlem Ludźmi Biura Służby Kryminalnej KGP funkcjonuje skrzynka e-mailowa handelludzmibsk@policja.gov.pl, na którą każdy może przesłać informację o zaobserwowanych symptomach tego procederu oraz telefon zaufania o nr: 664 974 934 służący do przekazywania informacji o zdarzeniach mogących wyczerpywać znamiona przestępstwa handlu ludźmi, pedofilii oraz pornografii z udziałem małoletniego.
Jeśli stałeś się ofiarą handlu ludźmi możesz zgłosić się również do ekspertów Krajowego Centrum Konsultacyjno-Interwencyjnego, którzy udzielają informacji, konsultacji prawnej i wsparcia w kontaktach z właściwymi instytucjami. Po pomoc do pracowników KCiK-u można zwrócić się telefonicznie, bądź mailowo: tel. 22 628 01 20, email: info@kcik.pl.
Innymi dedykowanymi instytucjami i organami pozarządowymi udzielającymi pomocy ofiarom handlu ludźmi są:
Infolinia Migrant Info: 22 490 20 44 – czynna od poniedziałku do piątku w godzinach od 9.00 do 17.00. Cudzoziemcy zainteresowani uzyskaniem pomocy proszeni są o kontakt telefoniczny z pracownikami IOM: 22 628 24 13, 22 623 81 76 lub mailowy: iomwarsawavr@iom.int.
La Strada – Fundacja Przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu. Telefon zaufania: +48 22 628 99 99* (pomoc, porady) – od poniedziałku do czwartku w godzinach 9.00-18.00; w piątki w godzinach 9.00-14.00; w środy w godzinach 14.00-18.00 dyżur w języku rosyjskim. Telefon dla klientów wietnamsko-języcznych: + 48 22 621 56 18. Biuro fundacji: +48 22 622 19 85 (telefon administracyjno-biurowy); e-mail: strada@strada.org.pl.; https://www.strada.org.pl/.
Stowarzyszenie PoMOC dla Kobiet i Dzieci im. Marii Niepokalanej – tel. interwencyjny: 511 801 161; e-mail: punkt@Po-MOC.pl. Porady prawnika – prawnik@Po-MOC.pl; informacja o możliwościach pomocy – pomoc@Po-MOC.pl; biuro stowarzyszenia – tel. 32 255 38 69; e-mail: biuro@Po-MOC.pl; https://www.po-moc.pl/pl.
Fundacja Light House – e-mail: biuro@fundacjalighthouse.pl; tel. interwencyjny: 881 22 33 33.
Fundacja You Can Free Us (od marca 2020 jako Fundacja Czas Wolności); e-mail: biuro@czaswolności.pl.
Armia Zbawienia – e-mail: armia.zbawienia@armia-zbawienia.pl.
Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć – e-mail: biuro@pomocprawna.org, porady@pomocprawna.org.
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – https://fdds.pl/szukasz-pomocy/.
Fundacja ITAKA – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych – numery linii wsparcia: 22 654 70 70 – z telefonów stacjonarnych w Polsce, +48 22 654 70 70 – dla połączeń z zagranicy, +48 22 654 70 70 – dla połączeń z telefonu komórkowego.
Caritas Polska – https://caritas.pl/szukam-pomocy/.
