Aktualności

Odpowiedzialność nieletnich

Strona główna » Aktualności » Porady profilaktyczne » Edukacja dla bezpieczeństwa » Odpowiedzialność nieletnich

Kim jest nieletni? To osoba, która nie ukończyła 18 lat, a przejawia zachowania świadczące o demoralizacji; osoba, która ukończyła 13 lat, a nie ukończyła lat 17 i dopuściła się popełnienia czynu karalnego; osoba, która nie ukończyła 21 lat i względem której zostały orzeczone środki wychowawcze i poprawcze.

Małoletnim, którzy nie ukończyli 13 lat nie można przypisać winy.

W stosunku do małoletnich, którzy ukończyli 13 lat w grę wchodzi ich własna odpowiedzialność, co w zasadzie wyłącza odpowiedzialność sprawujących nadzór na podstawie art 427 kc. Art. 415 Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Odpowiedzialność własna 13-latka oczywiście nie wyłącza odpowiedzialności rodziców czy też innych osób zobowiązanych do nadzoru za własne ich zachowania polegające na zawinionym niedopełnieniu obowiązku nadzoru.

Zasady odpowiedzialności nieletniego:

  • Musi osiągnąć określony wiek
  • Popełniony czyn musi być społecznie szkodliwy
  • Jest niezgodny z prawem
  • Wyczerpuje znamiona przestępstwa, przestępstwa skarbowego lub określonych wykroczeń

Czyn karalny

Jest to czyn zabroniony przez ustawę jako przestępstwo lub przestępstwo skarbowe oraz wykroczenie określone przez kodeks wykroczeń:

art. 50a – posiadanie w miejscu publicznym niebezpiecznych przedmiotów,
art. 51 – zakłócanie porządku publicznego,
art. 69 – niszczenie i uszkadzanie znaków umieszczonych przez organ państwowy
art. 74 – uszkadzanie znaków lub urządzeń zapobiegających niebezpieczeństwu
art. 76 – rzucanie kamieniami w pojazd będący w ruchu
art. 85 – samowolna zmiana znaków lub sygnałów drogowych
art. 87 – prowadzenie pojazdów przez osobę będącą po użyciu alkoholu
art. 119 – kradzież lub przywłaszczenie mienia o wartości – do 500 zł
art. 122 – niszczenie lub uszkadzanie mienia, jeżeli szkoda nie przekracza 500 zł,
art. 124 – umyślne niszczenie lub uszkadzanie cudzej rzeczy,
art. 133 – nabywanie w celu odprzedaży z zyskiem lub sprzedaż z zyskiem biletów na imprezy,
art. 143 – utrudnianie lub uniemożliwianie korzystania z urządzeń publicznych.

Demoralizacja

To naruszenie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych.

NARKOTYKI I DOPALACZE!!

Młodzi ludzie powinni również wiedzieć, że posiadanie narkotyków, nawet w niedużych ilościach , jest w Polsce czynem karalnym. Poza odpowiedzialnością prawną za posiadanie należy mieć na względzie ogrom zagrożeń dla życia i zdrowia ludzkiego jakie niesie za sobą dla młodzieży używanie narkotyków, w tym w szczególności nowych substancji narkotycznych zwanych powszechnie „dopalaczami”.

Te substancje psychoaktywne działają na układ nerwowy człowieka podobnie jak znane wcześniej narkotyki, lecz nigdy nie ma pewności, że nawet jednorazowe zażycie może zakończyć się śmiercią człowieka. Lekarze często w takich sytuacjach nie są w stanie uratować ludzkiego życia, mogą jedynie leczyć zatruty „dopalaczami” organizm w sposób objawowy, a często negatywne zmiany jakie toksyny wyrządziły w zatrutym organizmie są nieodwracalne.

PAMIĘTAJCIE! Nie ma bezpiecznych narkotyków i „dopalaczy”. Wszystkie uzależniają, a nawet mogą was zabić.

Polskie prawo zabrania również wprowadzanie do sprzedaży środków odurzających lub substancji psychotropowych, udzielania ich osobie małoletniej (do 18. roku życia), a także udzielania innej osobie pełnoletniej, ułatwianie użycia albo nakłanianie do użycia takiego środka lub substancji, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej. Na podkreślenie zasługuje fakt, że ustawodawca przewiduje zwiększenie kary, jeśli sprawca takich czynów dopuści się wobec osoby małoletniej.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA NIELETNICH ZA CYBERPRZEMOC – AGRESJĘ ELEKTRONICZNĄ

Cyberprzemoc, to takie zachowania jak stosowanie przemocy przez prześladowanie, uporczywe nękanie, obrażanie, zastraszanie, wyśmiewanie się, podszywanie się pod kogoś, włamywanie się na cudze konta, publikowanie oraz rozsyłanie filmów, które kogoś ośmieszają, tworzenie obrażających kogoś stron internetowych czy pisanie obraźliwych komentarzy za pośrednictwem Internetu z wykorzystaniem portali społecznościowych, forum dyskusyjnych czy chociażby poczty elektronicznej, a także telefonu komórkowego.

W zakresie odpowiedzialności prawnej osoba, która dopuszcza się takiego czynu odpowiada z przepisów Kodeksu karnego takich jak np.:

  • art. 190 (groźba karalna),
  • art. 190a (uporczywe nękanie – stalking),
  • art. 212 (zniesławienie), art. 216 (znieważenie) albo
  • art. 265 (przestępstwa przeciwko ochronie informacji).

Młodzież musi mieć świadomość, że bezprawne użycie cudzego wizerunku –stanowi naruszenie dóbr osobistych tj. godności czy dobrego imienia. W sytuacji, kiedy poprzez działania o znamionach cyberprzemocy doszło do wyrządzenia szkody osobistej, pokrzywdzony może dochodzić swoich praw na drodze cywilnoprawnej.

Postanowienia sądu rodzinnego wobec nieletniego mogą polegać na:

  • udzieleniu upomnienia;
  • zobowiązaniu do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody,
  • ustanowieniu nadzoru odpowiedzialnego rodziców lub opiekunów,
  • ustanowieniu nadzoru organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania
  • zastosowaniu nadzoru kuratora,
  • skierowaniu do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji lub instytucji zajmujących pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym,
  • orzeczeniu przepadku rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego,
  • orzeczeniu zakazu prowadzenia pojazdów,
  • orzeczeniu umieszczenia w młodzieżowym ośrodku wychowawczym lub w rodzinie zastępczej zawodowej;
  • orzeczeniu umieszczenia w zakładzie poprawczym
  • zastosowaniu innych środków zastrzeżonych w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich do właściwości sądu rodzinnego, jak
  • również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

Powrót