Narkotyki, dopalacze i środki psychoaktywne

Narkotyki

Strona główna » Porady profilaktyczne » Narkotyki, dopalacze i środki psychoaktywne » Narkotyki

Wiodące strategie profilaktyczne to takie, których zastosowanie w programie przynosi pożądane i udokumentowane w badaniach zmiany w zachowaniu młodych ludzi. Należą do nich: rozwijanie umiejętności życiowych, edukacja normatywna, rozwijanie umiejętności rodziców, włączanie naturalnych mentorów, budowanie więzi ze szkołą.

Poniżej przedstawiamy 3 metody profilaktyczne pomagające osiągnąć sukces w walce z uzależnieniem młodzieży od narkotyków:

DIALOG MOTYWUJĄCY

Dialog motywujący to oparta na współpracy forma prowadzenia rozmowy, której celem jest wydobywanie i wzmacnianie motywacji klienta do zmiany. Osoba, która prowadzi dialog motywujący osiąga to dzięki swojej postawie, umiejętnościom i zasadom prowadzenia dialogu. Wymaga to zajęcia przez profesjonalistę pozycji partnerskiej (nie-eksperckiej i konfrontacyjnej, która uruchamia lub nasila opór) wyrażającej się postawą ukierunkowaną na współpracę, wydobywanie od klienta jego własnych pomysłów i rozwiązań oraz poszanowanie jego autonomii. Motywacja staje się procesem rozwijającym się w dialogu – klient odkrywa ją w trakcie rozmowy z profesjonalistą. Bycie autorem wewnętrznego ukierunkowania na osiągnięcie korzystnych dla siebie efektów daje klientowi większą szansę na długoterminową zmianę zachowania. Sprzyja to bowiem identyfikacji z podjętymi decyzjami i wzmacnia poczucie odpowiedzialności.

Wśród podstawowych metod, które umożliwiają prowadzenie rozmowy w duchu dialogu motywującego znajdują się: zadawanie pytań otwartych, słuchanie z odzwierciedlaniem, podsumowanie, dowartościowanie.

Do podstawowych zasad pracy w duchu dialogu motywującego należą:

    • wyrażanie empatii – 
osoba prowadząca aktywnie słuchając stara się zrozumieć uczucia, potrzeby i sytuację klienta, powstrzymując się przed ocenianiem, krytykowaniem i obwinianiem,
    • rozwijanie rozbieżności
 – osoba prowadząca pomaga w uświadamianiu kosztów niekonstruktywnego zachowania i korzyści ze zmiany,
    • podążanie za oporem 
- osoba prowadząca dialog dąży do zrozumienia sytuacji klienta a nie do zlikwidowania oporu,
    • wspieranie poczucia sprawczości 
- osoba prowadząca dialog wzmacniania wiarę klienta we własne możliwości.

DRAMA

Drama to metoda oddziaływań pedagogicznych lub psychologicznych (psychodrama) określana jako nauczanie przez działanie. „Ćwiczenie życia”, jak czasem nazywana jest drama, angażuje sferę intelektualną, emocjonalną i motoryczną (gest, ruch). Bazuje na tworzeniu umownych i improwizowanych sytuacji, w których uczestnicy wchodzą w różne role, ale nie odgrywają przy tym żadnego z góry zaplanowanego scenariusza. Celem nie jest zaprezentowanie spektaklu przed widzem, ale osobiste zaangażowanie się – wczucie się w rolę i jednoczesne obserwowanie swoich reakcji oraz przeżyć, które pojawiają się w toku rozgrywanej sytuacji. Dzięki osobistemu zaangażowaniu możliwe staje się przeżycie określonych sytuacji czy problemów oraz poszukiwanie rozwiązań dla własnych pomysłów. Ważną częścią dramy jest omówienie rozegranych sytuacji. Zarówno zadania dramowe, jak i ich omówienia umożliwiają pogłębienie rozumienia danego problemu/zagadnienia, spojrzenia z dystansu na sytuacje i przeanalizowania ich. Rozwijają jednocześnie umiejętność nazwania emocji, rozumienia siebie i innych oraz umożliwiają uczenie się nowych zachowań i umiejętności.

Drama jest metodą pracy, która przyczynia się do całościowego rozwijania osobowości, umiejętności psychospołecznych, wyobraźni i kreatywności. Zajęcia dramowe mogą obejmować szeroki i bogaty wachlarz ćwiczeń, wykorzystujących nie tylko gesty czy ruch, ale i aktywność plastyczną czy wokalną. Mogą to być proste doświadczenia (np. wsłuchiwanie się w dźwięki otoczenia) i wprawki dramatyczne (np. naśladowanie przedmiotów). Bardziej zaawansowanymi zadaniami stają się ćwiczenia dramowe i gry dramatyczne (w parach lub grupach), które opierają się na wczuwanie się w rolę w określonej sytuacji wyjściowej, zwykle konfliktowej.

REDUKCJA SZKÓD

Redukcja szkód to strategia w obszarze zdrowia publicznego ukierunkowana na to, aby jak najbardziej ograniczyć skutki używania środków psychoaktywnych (zarówno narkotyków, jak i alkoholu). Wynika ona z założenia, że używania substancji odurzających nie da się zlikwidować i nie istnieją na tyle skuteczne strategie profilaktyczne, które wyeliminowałyby sięganie po środki psychoaktywne. Szkody jakie za sobą niosą są natomiast bardzo rozległe i dotykają zarówno osoby uzależnione, jak i społeczeństwo.

Strategia redukcji szkód obejmuje takie działania, jak:

    • programy metadonowe (lub kontrolowane podawanie innych środków farmakologicznych osobom uzależnionym),
    • bezpłatna dystrybucja igieł i strzykawek,
    • działania informacyjno–edukacyjne dostarczające wiedzy o możliwości redukowania ryzyka związanego z uzależnieniem,
    • bezpłatna dystrybucja prezerwatyw,
    • tworzenie ośrodków (np. pokoje do iniekcji, świetlica dziennego pobytu dla czynnych użytkowników narkotyków) zapewniających kontrolowane i bezpieczne warunki przyjmowania substancji, np. poprzez iniekcje,
    • treningi kontrolowanego picia alkoholu,
    • warsztaty zapewniania opieki osobom odurzonym.

Działania umożliwiają zminimalizowanie szkodliwych następstw używania środków odurzających zapobiegając najcięższym jego powikłaniom, w tym zakażeniom wirusem HIV, wirusowym zapaleniem wątroby typu B, zgonom po zażyciu lub przedawkowaniu substancji lub ich mieszance.


Powrót